Lang leve leren

Of is het Leven Lang Leren?

Als innovatieadviseur met een grote passie voor leren, verbaas ik mij elke keer weer over het feit dat veel mensen leren niet leuk en lastig vinden. Dat is jammer, maar ook lastig in deze tijd. Volgens mij is iedereen het er wel over eens dat leren de komende jaren steeds belangrijker wordt in bedrijven. Door de steeds sneller ontwikkelende technologie en kennis, zijn onze kennis en vaardigheden steeds sneller out-of-date. Door bijvoorbeeld de ontwikkeling van digitale scanners in de supermarkt zijn een groot deel van de kassajuffen dadelijk overbodig. Tijd voor velen van hen om een nieuw vak te gaan leren. Voor wie zich nog niet helemaal realiseert hoe snel het gaat: neem even tijd voor Shi(f)t Happens.

Hoe groot is de noodzaak in jouw bedrijf of organisatie om nieuwe kennis en vaardigheden te leren?

Spierkracht vraagt training
Leren is als een spier. Je moet blijven trainen om in conditie te blijven. En als je het een tijdje niet gedaan hebt, kost het tijd om het weer op te bouwen. Ik zie dat veel bij mijn colleges op de Hogeschool in de deeltijdopleiding. Veel van mijn studenten hebben jaren niet gestudeerd en zeker de eerste paar maanden is het lastig om in het ritme te komen en om weer te leren onthouden. Bijhouden is veel makkelijker. Veel van onze senioren hebben dat inmiddels ontdekt; blijkt uit het succes van Braintrainingspelletjes en puzzelboekjes. Maar wat doen wij hiermee in bedrijven? We laten mensen soms jaren het zelfde werk doen en sturen ze dan 3 dagen naar een cursus en verwachten dat ze dan nieuwe kennis en vaardigheden hebben en kunnen toepassen. Uit eigen ervaring weet ik hoe weinig effectief dit is. Het lukt mij vaak nauwelijks om het geleerde vast te houden en werkelijk structureel in mijn werk op te nemen. Ik leer in de praktijk veel meer, sneller en makkelijker.
Hoe kunnen we leren natuurlijk verweven in het dagelijks werk zodat wij in conditie blijven?

Wil ik dit leren of wil jij dat?
Onderzoeken tonen keer op keer aan dat leren werkt als het komt vanuit de eigen motivatie. Ik leer het, omdat ík het wil leren. Niet, omdat ik gestraft wordt als ik het niet leer, of omdat iemand anders vindt dat ik het moet leren. Toch blijkt een groot deel van ons onderwijssysteem zo opgezet. Dr Tae demonstreert dit prachtig in  “ Why is skateboarding a better model for education than schools?”
Is er in jouw bedrijf aandacht voor jouw leermotivatie? Of leer jij omdat jouw baas dat wil?

Ik leer niet zoals jij
Leren doen wij allemaal anders. Ik geef zelf twee keer per jaar een gastcollege over leren aan deeltijdstudenten. Wat mij elke keer weer opvalt tijdens het college, is dat veel van mijn studenten erg visueel en kinestetisch zijn. Dit houdt in dat hun ogen (visueel) en lichaam (beweging/voelen) de beste zintuigen zijn. Toch is het grootste deel van ons leersysteem in de vorm van letters en woorden. Wat ideaal is voor studenten die auditief zijn en dus erg goed kunnen horen. Toch moeten al mijn studenten zich stilzittend worstelen door een dikke pil met veel woorden en weinig plaatjes, laat staan bewegende beelden en gevoelservaringen. Heel praktisch leer ik deze studenten om vanuit hun eigen voorkeur op zoek te gaan naar geschikt leeraanbod. Dus iemand die visueel is: vind video’s over het onderwerp op YouTube. En voor kinestetische studenten: kijk of je experimenten kunt doen, het kunt naspelen, of heel basaal je boek kunt meenemen op de hometrainer.  En naast dat wij allemaal een eigen manier hebben waarop wij makkelijker leren speelt tijd ook een grote rol. Mijn slechtste ervaringen met trainingen zijn die waarbij ik, nadat mij theoretisch is uitgelegd hoe iets werkt, het in een rollenspel op video moet voordoen. De trainer dwingt mij daarbij in zijn tijdsschema die de mijne niet is. En dan ook nog eens publiekelijk. Not my best way of learning!
Hoe kunnen bedrijven mensen helpen om op hun eigen manier en in hun eigen tempo te leren? Hoe creeër je tijd en ruimte om te leren?

Leren is doen
Leren is uitproberen en experimenteren.  We hebben allemaal ooit leren lopen (excuses aan de mensen met een lichamelijke beperking). Destijds heeft niemand ons uitgelegd hoe het werkt. En we hebben er ook geen opleiding voor gevolgd. Behalve een ouder die af en toe een handje bood als hulp, hebben we dit geleerd door gewoon te proberen, heel vaak te vallen en weer op te staan. Net zo lang tot we het onder de knie hadden en competent waren. Vakken als scheikunde ging ik pas snappen toen ik practicum mocht gaan doen. Gewoon lekker stofjes bij elkaar gooien en dan ineens ‘Boem’. Nu snap ik het. Of zoals de Mythbusters op Discovery laten zien hoe je over water kunt lopen.

Hoe kun je in het dagelijkse werk mensen de ruimte geven om te experimenteren en uit te proberen? Mag jij bijvoorbeeld wel eens een dag meelopen met een collega en gewoon lekker nadoen en uitproberen?

Spelend leren
Niet iedereen vindt leren leuk. Maar ja, zeg nu zelf, vaak wordt leren ook helemaal niet leuk gemaakt. Terwijl er toch zo veel leuke manieren van leren zijn. Denk aan managementgames, serious gaming en allerlei coöperatieve spellen. De engelse basisschooldocent Tim Rylands laat al vele jaren zien hoe je het lees- en schrijfniveau van kinderen danig kunt opschroeven door het spel Myst te spelen in de klas. Prachtig om te zien hoe de docent, zittend naast zijn leerlingen, samen met hen ontdekt en leert. Toch doen maar weinig scholen hem na.

Wat hebben bedrijven nodig om te leren spelen onder werktijd?

Leerinnovatie
Volgens mij is er nog ruimte voor veel leerinnovatie om een Leven Lang Leren makkelijke en leuker te maken. Leerinnovaties gericht op : leren tijdens het gewone werk, spelend leren, leren in je eigen tempo en verschillende vormen en leren dat aansluit bij eigen motivatie. Daniel Floyd laat zien dat er nog veel te winnen is op het grensvlak van videogames en leren.

Wie neemt de uitdaging aan?