Slimmer Leren werken

Dat het belangrijk is om te blijven leren, ook tijdens je werkzame leven, is denk ik voor iedereen wel duidelijk. Of het nu gaat over het leren werken met de nieuwe versies van Windows, het besturen van de vernieuwde besturing van de 3D-freesmachine, het bijhouden van je vakmanschap of het goed leren samenwerken en communiceren met een nieuwe collega.

Onderzoek naar leercultuur
Uit onderzoek van het IVA blijkt echter dat we in Nederland toch weinig tijd en aandacht besteden aan het bewust bezig zijn met leren tijdens onze werkzame jaren. Minder dan 20% van de mensen tussen de 25 en 65 jaar is bewust bezig met leren. En dat is weinig in een land dat zich Kennisland noemt. En zeker weinig in een tijd waarin de ontwikkelingen op het gebied van technologie, ICT en social media razendsnel gaan. Verder blijkt dat wij in Nederlandse bedrijven als het gaat over leren erg eenzijdig kiezen voor opleidingen, cursussen en training. Er is gemiddeld minder aandacht voor leren in het bedrijf zelf, denk daarbij aan taakroulatie, stages, meester-gezel-relaties, coachen en intervisie. En het MKB blijft daarin nog eens extra achter.

De MKB praktijk
Als ik aan MKB ondernemers vraag hoe dit komt krijg ik globaal twee soorten reacties. De ene soort heeft vooral te maken met investering versus rendement in het bedrijf. Argumenten als ‘opleiden voor de buurman’, ‘de medewerkers niet een dag kunnen missen’, ‘de investering niet tijdig kunnen terugverdienen’ en ‘geen passende opleiding’. De andere soort heeft vooral te maken met de focus van de medewerkers: ‘wil liever het project afmaken dan naar cursus’, ‘vindt training niet nodig’, ‘heeft geen ambitie’ of ‘ziet het nut er niet van’.

Nederland Kennisland?
En als je dan beseft dat de 2% intelligentste Chinezen het aantal inwoners van Nederland overstijgt. Dan rijst de vraag: hoe zorgen wij dat wij aangesloten blijven?
We hebben behoefte aan een positieve leercultuur in bedrijven die als motor fungeert. Tegelijkertijd hebben we behoefte aan slimmere manieren om leren en werken natuurlijker, leuker en rendabeler te combineren. Kan dat? Volgens mij wel. Maar dan moeten we wel hard aan de slag. Maar hoe?

V4 leercultuur
In mijn belevering zijn er vier stappen nodig om in een bedrijf aan de slag te gaan met een ontwikkeling naar een positieve leercultuur: Verbinden, Vertrouwen, Verlangen, Verleiden.
De eerste stap is verbinden. Door met elkaar in gesprek te gaan als ménsen (dus niet als werkgever en werknemer, of als baas en productiemiddel). Door elkaar te herkennen en erkennen, naar elkaar te luisteren en te ontdekken wat voor een ieder belangrijk is. Maar ook om te ontdekken wat ieders beleving en voorkeuren zijn als het gaat over leren. Vanuit deze verbinding ontstaat vertrouwen. Vertrouwen in elkaars goede intentie, vertrouwen in de oprechtheid van een ieder en werkelijk respect voor elkaar. Dit is een proces dat tijd nodig heeft. Vanuit dit vertrouwen is de volgende stap om het gezamenlijk verlangen en de individuele verlangens te ontdekken. Wat is de focus en ontwikkeling van het bedrijf, en wat is de focus en ambitie van de medewerker? En hoe zijn deze zaken te combineren. Daarbij rekeninghoudend met de realiteit dat medewerkers niet eeuwig aan het bedrijf verbonden hoeven zijn. Verlangen zorgt ervoor dat mensen verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen leerproces. En hierdoor kom je vanzelf bij de laatste stap, namelijk verleiden om in actie te komen. Denk daarbij aan het bepalen van leerdoelen, en de weg om deze te realiseren, waarbij rekening wordt gehouden met de individuele leerstijl en –vorm van het individu. Laat bijvoorbeeld een visuele medewerker vooral filmpjes zien, terwijl je een ander vooral laat afkijken (want afkijken is prima!). En maak daarbij de stappen niet te groot, hou rekening met de individuele tempo verschillen.

De redding van de paarden van Marrum 3 jaar geleden is, wat mij betreft een mooie metafoor hoe het volgens mij werkt. Daar waar de militairen met grof geschut en angst aanjagen alleen een aantal paarden in paniek kregen en de dood injoegen, wisten vier jonge meiden de paarden van het eiland te krijgen. Door eerst met de paarden te verbinden via hun eigen paard, hun vertrouwen te winnen, en ze vervolgens vanuit hun verlangen om aan land te komen, wisten te verleiden om hen te volgen. En dat allemaal in een tijdsbestek van een paar minuten. Prachtig!

Ik geloof dat ik mijzelf omdoop tot Innovatieverleider!