Durf jij je arm te amputeren?

Afgelopen week mocht ik weer onderdeel zijn van een leren-van-elkaar-kring met 5 fantastisch mooie ondernemers. De ondernemer die deze keer centraal stond wilde het hebben over het verkopen van zijn eigen bedrijf. De ondernemer heeft zijn bedrijf in de afgelopen jaren flink laten groeien en merkt dat hij nu uitdaging mist. Zijn tijd en aandacht worden vooral gevuld met managementzaken, ‘gedoe’  met personeel en klanten die een graantje proberen mee te pikken van zijn succes, zonder daar iets tegen over te zetten, en het ‘passen op de winkel’. Allemaal zaken waar hij geen energie van krijgt, zelfs af en toe helemaal op leegloopt. Heel herkenbaar voor veel ondernemers, weet ik uit ervaring. De beslissing lijkt daarom simpel en rationeel. En deze ondernemer had hem ook al gemaakt. Zijn vraag aan de andere ondernemers was: “wanneer en hoe ga ik het bedrijf verkopen?”

Gedurende het gesprek, waarin de andere ondernemers vertelde wat zij daarin voor ervaringen hadden en hun tips en adviezen gaven, werd langzaam aan duidelijk dat deze ondernemer helemaal geen vraag had over het verkoopproces. Eigenlijk wist hij allang hoe hij dat moest aanpakken. Na wat doorvragen werd duidelijk dat hij toch twijfelde over zijn beslissing. Twijfel die voortkwam uit een aantal verschillende aspecten, zoals de loyaliteit naar de eerste werknemers, de onzekerheid over eigen kunnen, maar misschien nog wel het belangrijkste, het gevoel een stuk van zichzelf te verliezen. “Alsof je je eigen arm laat amputeren.”  Een typische vorm van rol identificatie. Hij ziet zichzelf niet in de rol van ondernemer, maar hij IS de ondernemer. Met als gevolg dat als hij zijn bedrijf verkoopt, hij het ervaart als het afhakken van een stukje van hemzelf. Wie is hij dan nog? Telt hij dan nog wel mee in zijn omgeving?

Onze taal is daarin ook niet zuiver. Wij praten vaak over de rollen die wij hebben in de zin van “ik ben … “ . Vul maar in: vader, moeder, kind, werknemer, vriendin, concurrent, ondernemer, manager, baas, tiener, onderwijzer, ….. Maar daarmee houden we onszelf letterlijk voor de gek. Wij zijn namelijk geen van deze rollen. Het risico van deze rol identificatie is dat we de rollen ook niet makkelijk meer los kunnen laten. We ontlener er onze identiteit aan. En als we een rol dan toch moeten opgeven, ervaren we dit als een groot persoonlijk verlies. Denk maar aan een werknemer die wordt ontslagen, een ondernemer die failliet gaat, maar ook een moeders die haar kinderen uit huis ziet gaan, of iemand die ineens geen twintiger meer is. Ik herken dit zelf ook: momenten dat ik mijzelf iets te veel identificeer met bijvoorbeeld mijn rol als medewerker en vergeet dat IK misschien andere dingen wil dan de medewerker in mij.  En als de belangen tussen mijn rol en mijzelf  te ver uit elkaar komen te staan, zal ik de rol los moeten laten. En het gevoel hebben mijn arm te amputeren.

Eén van de ondernemers verwoordde het aan het eind mooi: “ besef dat als je je arm amputeert je gewoon verder kunt leven, en nieuwe dingen zult leren om het verlies te compenseren.

Hoe dapper ben jij? Hoe dapper ben ik?