Sociale innovatie in het MKB

Mijn worsteling met Sociale Innovatie in het MKB duurt voort. Elke keer weer blijkt dat Sociale Innovatie een enorm containerbegrip is. Afhankelijke van invalshoek krijgt de term een geheel andere betekenis. Economisch gezien gaat het over het inzetten van mensen op de juiste wijze en de economische waarde daarvan. Sociaal gezien gaat het over meer over dat iedereen mee moet kunnen doen, onafhankelijk van sexe, huidskleur of handicap. Maatschappelijk gezien gaat het over Sociaal ondernemerschap, betere zorg en onderwijs.
Wikipedia omschrijft het als volgt:

“Social Innovation refers to new strategies, concepts, ideas and organizations that meet social needs of all kinds – from working conditions and education to community development and health – and that extend and strengthen civil society.”

Daarnaast wordt de term Sociale innovatie veel gebruikt door commerciële partijen om hun producten en diensten onder de aandacht te brengen van hun potentiële klanten. Soms gaat het om nieuwe producten en diensten, soms gaat het om oude wijn in nieuwe zaken. Op zich maakt dat niet uit, als het resultaat voor de klant maar toegevoegde waarde heeft.
Echter als je op macro-economisch niveau probeert een bijdrage te leveren aan Sociale Innovatie in het MKB, met als doel duurzame groei voor het bedrijf én de BV Nederland, leidt het regelmatig tot communicatiestoringen. Ik heb daarom zelf de behoefte om mijn beeld van Sociale Innovatie in het MKB scherp te formuleren.

Sociale innovatie adhv het Innovatie Groei Model

Als ik kijk naar Sociale Innovatie in het MKB, dan zie ik 3 verschillende niveaus waarop dit kan plaatsvinden. Hierbij zie ik veel analogie met de indeling van leerprocessen naar enkel-, dubbel- en drieslag leren. Ook bij de 3 niveaus van Sociale Innovatie neemt de structurele impact toe met elk niveau. Ik kan de niveaus makkelijk illustreren aan de hand van het Innovatie Groei Model van Syntens.

Dit model maakt onderscheid tussen
1. het creëren van de voorwaarden om te kunnen innoveren: het innovatievermogen.
2. Dit is nodig om innovatiekansen te kunnen benutten door het werken aan nieuwe producten en diensten, nieuwe markten, nieuwe technologie en nieuwe organisaties. Dit leidt tot een verbeterde propositie naar de klant.
3. En dit alles draagt bij aan duurzame groei door het creëren van meer toegevoegde waarde, winst, export en werkgelegenheid, etc.

Sociale Innovatie in het MKB op 3 niveaus

Als ik nu kijk naar Sociale Innovatie in het MKB dan onderscheid ik de volgende 3 niveaus. Niveau 1 gaat over het optimaliseren van de bedrijfsvoering: goed ondernemerschap. Dit is het niveau onder het Innovatie Groei Model. Niveau 2 gaat over het vergroten van het Innovatieve vermogen van het bedrijf: het vergroten van de creativiteit en flexibiliteit: het verandervermogen van het bedrijf. Niveau 3 gaat over het innoveren van de organisatie zelf, Organisatie Innovatie: nieuwe organisatieconcepten.

Niveau 1 gaat over het optimaliseren van de bedrijfsvoering: goed ondernemerschap. Dit leidt tot kosten besparing en is dus slim om te doen. Typisch Slimmer Werken. Een mooi voorbeeld was een klein bureau in de zakelijke dienstverlening, die werkte met meerdere parttimers en wilde groeien. Hij besloot om, in plaats van meer werkplekken te creëren door ruimte bij te huren, om te investeren in flexplekken en goede digitale verbindingen met de thuiswerkplek. Zo kon hij groeien van 6 naar 8 medewerkers en bespaarde een jaarlijkse kosten van ongeveer €50.000 door een eenmalige investering van €20.000. Dit is slim ondernemerschap.

Niveau 2 gaat over het vergroten van het Innovatieve vermogen van het bedrijf. Zeg maar het verandervermogen van het bedrijf: Organisatorische innovatie. Hierdoor is het bedrijf beter in staat om te innoveren en kan zij sneller inspelen op veranderingen in de markt. Dit heeft te maken met een goede strategie, een effectieve organisatie en processen een innovatieve cultuur, goed leiderschap, en het mobiliseren van creativiteit op alle niveaus in de organisatie. Een mooi voorbeeld is de manier waarop Jazo Zevenaar, een middelgroot metaal bedrijf, zijn problemen op de afdeling Engineering heeft aangepakt. Met elkaar de verantwoordelijkheid nemen voor het probleem, in groepen oplossingen bedenken en commitment naar elkaar om het uit te voeren. Resultaat: een daling van de tijdsinvestering voor Engineering van 15 tot 50% door inzet van automatisering in een veel kortere tijd dan vooraf gedacht.

Niveau 3 gaat over het innoveren van de organisatie zelf: Organisatie Innovatie. Over het invoeren van nieuwe organisatieconcepten, structureel andere beslisstructuren of een wezenlijke identiteitsverandering. Dit moet leiden tot een vernieuwde propositie naar de markt en is dus heel zichtbaar en herkenbaar voor klanten. Klanten herkennen hierdoor het unieke en onderscheidende vermogen van het bedrijf. De organisatie als herkenbare identiteit tot in de genen. Een mooi voorbeeld is Jonge Honden. Dit bedrijf bestaat uit net-afgestudeerden medewerkers die hun diensten aanbieden aan grotere organisaties. Zij bieden denkkracht, enthousiasme, energie, leer- en doorzettingsvermogen voor een junior uurtarief. Goedkope en slimme denk- en werkkracht. Medewerkers krijgen een contract voor 3 jaar en stromen dan weer uit het bedrijf. Hiermee kiezen ze een aparte plek in de markt die helder en gefocust is.

Zo. Dit is mijn bijdrage aan het containerbegrip Sociale Innovatie in het MKB. Voor wie er iets mee kan ;o)

noot: inmiddels is hebben mijn inzichten zich verder ontwikkeld en heb ik samen met Raymond Witvoet het Sociale Innovatie Groeimodel uitgewerkt, waarin nog een 4e niveau voor Sociale Innovatie is opgenomen. Je vind meer op ‘de Sociale innovatie puzzel‘.