Onder-wijs of Boven-wijs

Als ouder, maar ook als MR-lid op de school van mijn kinderen, blijf ik mij steeds weer verbazen over het gebrek aan ruimte en creativiteit in het onderwijs. Ze doen hun naam wel eer aan Onder-Wijs. Als Nederland willen we het goed doen op de wereld innovatieranglijst, en ondertussen worden scholen in een steeds strakker keurslijf gepropt, met docenten die het alleen overleven als zij regels kunnen volgen. “Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg.” Een beroemde uitdrukking, die zeker voor ons onderwijs telt. Tijd om van Onder-Wijs naar Boven-Wijs te gaan.

Sir Ken Robinson

In een prachtige RSA van Sir Ken Robinson, laat hij mooi zien hoe de wereld verandert, en het onderwijs daarin een belangrijke rol heeft.

Als ik zijn beeld, over waar het naar toe gaat, leg naast het huidige onderwijssysteem, dan begrijpen we allemaal dat dit mis gaat. Maar hoe kan het dan beter?

Finse model

We zijn niet de enige die zich die vraag stelt. De Ieren vragen zich ook af waarom de Finnen het zoveel beter doen. In het onderwijs, maar zeker ook op het gebied van Innovatie. Toeval? Ik geloof er niets van.
De Ieren hebben onderzoek gedaan en belangrijkste bevindingen zijn:
• Onderwijzer worden is een zeer gerespecteerd beroep, net als arts en jurist. Je moet er ook een Mastersopleiding voor hebben gevolgd. Gevolg is dat er meer mensen onderwijzer willen worden, dan worden aangenomen. Resultaat: getalenteerde en gemotiveerde onderwijzers. Alleen de beste worden aangenomen.
• Er zijn geen inspecties en landelijke meetlatten. Onderwijzers doen vanuit intrinsieke motivatie hun beste om het beste uit de kinderen te halen. En spreken de kinderen ook aan op intrinsieke motivatie, in plaats van een extrinsieke. Resultaat: hoogtes scores in de wereld op 15 jarige leeftijd.
• Kinderen gaan pas vanaf 7 jaar naar school, daarvoor is er wel een soort kleuterschool, maar echt leren begint pas later. Toch blijken deze kinderen op 15 jarige leeftijd het hoogste te scoren op taal en rekenen in de wereld. Hoe zo dus nog jonger naar school en kleuter-CITOs?

Kinderburnout

In een filmpje van Achmea wordt aandacht gevraagd voor het probleem van Kinder Burnout. ADHD, ADD, autisme, burnout! Wat doen wij onze kinderen toch aan?
In het filmpje komt Ingrid Stoop aan het woord. Zij is bedenker van de Matrixmethode. Een prachtige manier om kinderen te leren leren. Ik heb zelf de training gevolgd en uitgeprobeerd om mijn eigen kinderen. De aanpak gaat uit van een simpel en krachtig idee: laat kinderen zelf ontdekken hoe hun hoofd werkt en hoe zij die optimaal kunnen gebruiken. In deze methode leer je hoe je het kind kunt helpen door de juiste vragen te stellen en het kind mee te nemen op zijn eigen ontdekkingsreis in zijn hoofd. Mijn oudste dochter heeft er bijvoorbeeld veel baat bij gehad bij spelling.
In het filmpje van Sir Ken Robinson laat hij op de kaart van de Verenigde Staten goed zien hoe ADHD erger lijkt als je meer naar het Oosten reist. Zou het aan de kinderen liggen of aan hun omgeving?

De oplossing is zo simpel

Van Onder-wijs naar Boven-Wijs. Laten we stoppen met alle prestaties én controles op prestaties in het onderwijs. Geef kinderen weer een omgeving waarin zij, met wat begeleiding van intrinsiek gemotiveerde docenten, zelf kunnen ontdekken hoe zij optimaal kunnen leren. Focus dus op het proces van leren en niet op het resultaat. En laten we de kinderen eens het vertrouwen geven dat zij voor een groot deel zelf kunnen bepalen wat zij nodig hebben. De Finnen laten zien dat je dan tot de besten van de wereld kunt behoren, in het onderwijs, maar ook op het gebied van innovatie.

Kinderen leren vanzelf

Gelukkig zijn er al kleine voorbeelden die dit ook bewijzen: kijk maar naar de school voor Natuurlijk Leren in Renkum. Ook daar laten ze zien dat je met focus op het proces van leren, je hoge resultaten kunt halen.
Morgen maar we kijken hoe ik in onze MR een steentje kan bijdrage aan meer ruimte voor onderwijzers om hun intrinsieke motivatie en passie te gebruiken. En aan meer ruimte voor kinderen om hun eigen leerroute te vinden vanuit hun eigen passie en motivatie. En wie weet hebben we dan straks geen ADHD, autisme en kinderburnout meer nodig omdat kinderen leidend worden in plaats van structuren en landelijke meetlatten en prestaties.

Heb jij het lef om anders te denken en te doen? Ik doe met je mee!