Social Media legt cultuur en identiteit bloot

Afgelopen week mocht ik weer eens een Social Media inspiratiesessie van collega Raymond bijwonen. Hij laat daarin mooi zien welke rol social media speelt in de gehele bedrijfsstrategie aan de hand van de driehoek van Conversational Capital: wie ben je, wie zeg je dat je bent en wie zeggen anderen dat je bent. Een mooi model om te zien hoe Social Media een rol speelt in de gehele communicatiemix die een bedrijf ter beschikking heeft.

Vragen en discussie

Naast de gebruikelijke voor- en tegenstanders van Social Media als medium (van “heerlijk snel en verbindend” tot “zinloos tijdverdrijf”), valt mij in deze inspiratiesessies elke keer weer op hoe mensen worstelen met de regels en het gedrag vanuit een organisatieoptiek. Vragen als: “moet je je mensen niet verbieden om te Twitteren tijdens werktijd”, “ welke regels zou je moet afspreken als het gaat over bedrijfsinformatie via Social Media?” tot zelfs “moeten we de informatie niet eerst laten controleren door mensen van communicatie?”. Maar ook persoonlijke vragen als: “wat kan ik wel of niet zeggen via Social Media?” of “is het niet verstandig om een apart account aan te maken als medewerker, naast mijn privé-account?”

Gedragsregels

Vraagt Social Media nu echt om nieuwe gedrags- en communicatieregels? Ik denk van niet. Volgens mij zijn de regels helemaal niet veranderd. We hebben er gewoon een aantal andere mediums bij met wat andere eigenschappen: sneller, directer en korter. Op de vraag: “wat kan ik wel of niet zeggen via Social Media”, hoe je jezelf volgens mij alleen de volgende vraag te stellen: “Wat zou ik doen of zeggen als ik voor een groep mensen stond die ik deels ken, deels niet ken?”. Of zoals in het prachtige Internet Kwartet van 4PIP staat verwoord “ik ben life nét sow cool!”. Als je dezelfde regels hanteert als je IRL zou doen, zit je volgens mij goed. Het gaat dus nog steeds over respectvol communiceren met elkaar, ook al weet je nu even niet wie er aan de andere kant zit. Ook als je een kritische noot wilt laten horen, is respect voor de ander en spelen op de bal in plaats van op de man een prima leidraad.

Cultuur wordt zichtbaar

Door de openheid en snelheid van Social Media wordt wel, veel sneller dan voorheen, de cultuur van bedrijven zichtbaar voor veel meer mensen. Dat bedrijven zich dus afvragen hoe om te gaan met Social Media is mijns inziens belangrijk. Als de huidige cultuur al bijdraagt aan de gewenste identiteit en kern van het bedrijf, is het vooral een grote kans. Maar als de cultuur daar niet bij past, gaat de driehoek van Conversational Capital een grote rol spelen. Er zijn dan meer mensen die een bijdrage gaan leveren aan “wie je zegt dat je bent” dan alleen het management en de afdeling communicatie. Incongruentie, machtsgebruik en negatieve controle worden nu veel sneller zichtbaar voor de buitenwereld. Een mooi voorbeeld is het incident op het RijnIJssel College dit jaar, waar men kritische berichtgeving van studenten in de kiem probeert te censureren, lezen we via de blog van ex-studente Vera Camilla. Dit soort acties blijven nu niet lang meer onzichtbaar voor de buitenwereld. Die tijd is wel voorbij door Social Media. Controleren en onderdrukken werken als mechanismen steeds minder door de komst van Social Media.

Authenticiteit en imago

En hiermee blijkt Social Media een belangrijke schakel in het versterken óf onderuit halen van het bedrijfsimago. Bedrijven die authentiek en echt zijn, kunnen dit laten zien door consistent gedrag en –communicatie over een lange periode en vanuit vele bronnen (medewerkers, klanten, leveranciers, afdeling communicatie…). Daar in tegen worden inconsistenties snel zichtbaar en herkenbaar voor anderen. Een facade ophouden wordt steeds lastiger. En zo heeft Social Media een belangrijke bijdrage in de shift naar meer authenticiteit en werkelijke toegevoegde waarde.

In gesprek en aan de slag

Het is tijd om met elkaar het gesprek aan te gaan over identiteit en toegevoegde waarden, over waarden en gedragsregels: wat willen we betekenen, wat vinden wij echt belangrijk en hoe willen wij met elkaar om gaan? Geen regels meer stellen, en communicatie censureren, maar vanuit de kern bouwen aan meer toegevoegde waarden en bijdrage van iedereen in de organisatie. En het volgens in de praktijk brengen, met zijn allen, elke dag weer. Zo ontstaan mooie, betere en authentieke organisaties. De kern van sociale innovatie.

Bedrijven worden naakt door Social Media! Leve Social Media!