Vakmanschap = Eigenaarschap

Kort geleden mocht ik aan een groep van 80 scholieren uit 4 Havo, 5 VWO en 5 Gymnasium iets vertellen over de nieuwe economie en de toekomst van arbeid. Ik was gestart met het filmpje over ‘Het beste uit mensen voor welvaart en welzijn’, waarin zichtbaar is hoe snel de wereld om ons heen aan het veranderen is.

Welke studie moet ik kiezen?

Het gesprek met de jongeren ging daarna vooral over: wat betekent dat nu voor jouw eigen studiekeuze? Als een heleboel beroepen die we nu kennen straks niet meer bestaan? En als we dan talenten en competenties nodig hebben die we nu nog niet kunnen voorzien? En als alle kennis in de wereld op elk moment op elke plek beschikbaar is? Wat betekent dat voor het nieuwe vakmanschap? Best een lastige vraag als je nu jong bent. Maar ook als je al dik in de veertig bent. Want hoe zit het met mijn talenten en nieuwe vakmanschap? De kennis die ik ooit geleerd heb is allang vergaan. Ik moet het nu vooral hebben van mijn vaardigheden, op het gebied van coaching, training, verbindingen kunnen leggen, netwerken. Maar misschien wel de belangrijkste: snel nieuwe kennis kunnen integreren en toepassen.

Mijn CV

Ik vertelde de leerlingen over mijn eigen CV. Ik wist, toen ik 16 jaar was, ook echt niet wat ik zou willen worden of leuk zou vinden om later te gaan doen. Ik ben uiteindelijk maar vakken gaan doen waar ik lol in had. Mijn decaan vertelde dat ik op de Landbouwuniversiteit veel dingen kon doen die ik leuk zou vinden en veel keuze vrijheid had tijdens de studie. Dus ging in naar Wageningen en koos Milieuhygiëne als studie. Leuke vakken combineren met een interesse in de natuur en de wereld om mij heen. Na 6 jaar studie en een paar jaar werken in de afvalstoffenmanagement, maakte ik middels allerlei studies de overstap naar ondernemerschap en vervolgens sociale innovatie. De rollen die ik nu vervul als productmanager sociale innovatie, sociale innovatie ontdekkingsreiziger en trainer/coach aan de Hogeschool had ik nooit kunnen bedenken toen ik mijn eigen pakket en studie koos. Toen ik klein was wilde ik gewoon juf worden. Dat ben ik nu in wezen ook af en toe, maar niet zoals ik dat toen had voorgesteld. Ik wilde hiermee de leerlingen laten zien dat je nu ook nog geen definitieve keuze hoef te maken. Het is niet mogelijk, maar ook helemaal niet noodzakelijk. Doe waar je plezier in hebt, zodat je blijft leren en nieuwsgierig blijft.

Talenten ont-wikkelen

Dus kwam de vraag: wat betekent dat voor de talenten die de jongeren van nu moeten ontwikkelen? Met mijn CV als voorbeeld kwamen we al snel op zaken als: leren leren, leren goede vragen stellen, nieuwsgierig blijven en persoonlijke ont-wikkeling. Maar ja, hoe kies je dan je huidige vakkenpakket en studie? Ik vertelde ze over mijn eigen talenten. Hoe ontdek je die? Een van de routes is het kijken naar je grootste irritatie voor je omgeving. Mijn moeder verweet mij regelmatig dat ik ‘altijd vooraan stond’ en op school kreeg ik vaak de klacht ‘dat ik wel erg veel en vooral hard zat te kletsen’. Inmiddels heb ik ontdekt dat hierin ook mijn grootste talenten lagen. Ik stond altijd vooraan, omdat ik goed een paar stappen vooruit kan denken en daarmee slim kan organiseren. Ik weet wanneer ik wat moet doen en waar moet zijn, om zaken soepel te laten lopen. Daardoor was ik ook altijd snel klaar op school en zat dan lekker achterin de klas te kletsen. Mijn stemvolume is inderdaad groot, vooral als ik plezier heb of in mijn passie zit. Ik zet dat nu in door mijn verhalen over waar we naar toe gaan op een podium te vertellen. Ik sta daar graag en mijn boodschap komt vaak prima.

Klein is het nieuwe groot

Dit waren de tips waar we uiteindelijk op uitkwamen:
• In je grootste irritatie schuilt vaak een groot talent
• Kies vakken en onderwerpen waar je blij van wordt (dat is niet per definitie de dingen waar je goed in bent)
• Leren kun je overal
• Wees nieuwsgierig, je hele leven lang
• Neem kleine stappen en heb grote ambities (Klein is het nieuwe Groot)
• Maar waarschijnlijk de belangrijkste: blijf baas in je eigen loopbaan
Eigenaarschap nemen over je eigen loopbaan en talenten is waarschijnlijk de belangrijkste keuze die deze leerlingen maken. Maar dat geldt eigenlijk voor ons allemaal.

Vakmanschap = Eigenaarschap!