Bezit, eigenaarschap en circulaire economie

Van jongs af aan heb ik geleerd eigenaarschap te nemen over mijn spullen, of terwijl: bezit. Mijn moeder zei altijd al: “let je goed op je spullen? Doe je er voorzichtig mee?” Vervolgens heeft de marketingmotor van onze economie hier goed gebruik van gemaakt. Waarom de boor van de buren lenen, je wilt toch je eigen super de luxe boormachine bezitten? We hebben geleerd steeds meer te kopen (geld moet rollen), steeds meer spullen te verzamelen en zelfs steeds meer spullen te vervangen voordat het stuk is. Natuurlijk wil je de volgende release of versie, want die is toch veel beter? En zo bouwden we aan status met onze auto’s, huizen en iPads. En de fabrikanten maar innoveren, zodat we weer nieuwe spullen konden kopen. De economie moest immers gestimuleerd worden, dat was goed voor onze welvaart.

Verdrinken

Inmiddels hebben we zo veel spullen en bezit dat we er in verdrinken. Er zijn al bewegingen naar ‘ont-spullen’. Weg doen wat je niet meer echt nodig hebt of gebruikt.  Uitruimen van kasten en opruimen van spullen. De jongere generatie heeft al veel minder behoefte aan bezittingen. Die snappen dat bezit ook veel kost. Niet alleen in geld, maar ook in zorgen, onderhoud, vervanging en angst om bezit weer te verliezen. Zij delen liever de boor en de auto via Peerby of SnappCar. En ze huren liever een huis, dan er één te bezitten.
Het is tijd voor een nieuw soort eigenaarschap: van eigenaarschap van spullen (bezit) naar eigenaarschap van gedrag. Verantwoordelijkheid nemen voor wat we kopen, wat we zeggen en wat we doen. Nadenken over de consequenties van wat we doen en zeggen en die bewust kiezen.

Vruchtgebruik

Voor bedrijven betekent dit ook nog al wat. Als wij geen bezit meer willen, gaan de oude marketingtrucs niet meer werken. We willen geen wasmachine meer bezitten, maar we willen nog wel wassen. Dat zou kunnen betekenen dat de fabrikant in de toekomst eigenaar blijft van de wasmachine. Wij betalen dan enkel voor het vruchtgebruik, een x aantal wasbeurten. Wat gebeurt het als de fabrikant eigenaar blijft van de wasmachine, ook als zijn levensduur voorbij is? Waarschijnlijk zal hij andere eisen gaan stellen aan het ontwerp van de wasmachine: duurzamer in gebruik, beter te repareren en zo veel mogelijk te recyclen aan het eind van de levensduur. Zo ontstaat een circulaire economie, waarin kringlopen zo veel mogelijk worden gesloten.

Nieuw eigenaarschap

Wij als consumenten nemen vervolgens eigenaarschap over ons gedrag. In dit geval het doen van de was door het inkopen van een x aantal wasbeurten bij de wasmachinefabrikant. Wij kunnen geld besparen door onze kleren niet te snel te wassen en betalen we dus voor vruchtgebruik.
Maar eigenaarschap gaat natuurlijk niet alleen over het doen van de was. Het gaat over al onze beslissingen, gedragingen en uitspraken. Niet méér nemen dan we nodig hebben, alleen zeggen wat we werkelijk willen zeggen en daar volledige verantwoordelijkheid over nemen.

Tijd om eigenaar te zijn van onszelf en niet meer van onze spullen.

Stapje voor stapje, want klein is het nieuwe groot