Van leerplicht naar leerrecht

Bijzondere tijden, bijzondere veranderingen. Het is al lang een grote worsteling voor veel kinderen en hun ouders. De leerplicht, die soms zo enorm zijn doel voorbijschiet. Hoeveel moeite heb ik niet moeten doen om mijn dochter van 16 jaar vorig najaar een week mee te mogen nemen naar de projecten van mijn vader in Guatemala. We moesten een vervangende opdracht bedenken die zou passen in het PTA en minimaal het aantal uren zou bestrijken die ze zou missen. Wat een worsteling en wat een gedoe. Alsof de uren die zij daar was niet al leerzaam genoeg waren. Maar ja…. de schoolinspectie kan langskomen en dan zouden we een dikke boete krijgen.

Leerzaam

En dat terwijl nu zo zichtbaar wordt waarom het zo leerzaam is. Mijn dochter kan zich nu enigszins verplaatsen in hoe moeilijk het leven in de dorpje in de bergen bij Antigua is in deze Coronatijd. En daarmee beseft zij ook hoe goed wij het hier hebben met onze supermarkten, ziekenhuizen en medische mogelijkheden. Daar in Santa Maria zit je in een dorp waar bijna niemand maar iets verdient, de prijzen voor levensmiddelen verdubbeld zijn en de aanvoer stagneert. Een dorp, geïsoleerd en zonder ziekenhuis. Waar ze hun best doen om al het voedsel dat er is eerlijk te verdelen, maar er is weinig. Mijn dochter heeft contact met een jonge vrouw van rond de 30 die laat zien hoe het daar is. Zo waardevol en leerzaam.

Nieuwe kansen

Wat zo mooi is in deze tijd, is dat de leerplicht zomaar lijkt ingeruild voor leerrecht. Het onderwijs maakt zich even niet druk of alle leerlingen de 1040 uur aan lessen gaan halen. De scholen denken vooral na hoe zij alle leerlingen zo goed mogelijk kunnen bedienen om alle leerstof tot zich te nemen. En nu alles digitaal wordt aangeboden zie je de verschillen in behoeftes nog heldere zichtbaar. Waar sommige kinderen nu opbloeien, omdat ze veel effectiever met hun tijd om kunnen gaan, geen saaie lessen hoeven te volgen waar ze toch niets van leren, samen digitaal leren, en veel eigen regie kunnen nemen. Zie je ook kinderen die vooral leren als ze samen met anderen zijn, die het contact en/of de uitleg juist nodig hebben, om effectief iets te leren en begrijpen.

Hoop en winst

Hoe mooi zou het zijn als we de combinatie van online en offline onderwijs straks kunnen vast houden en kinderen kunnen helpen ontdekken hoe effectief leren voor hen werkt en daar regie op te pakken.

Hoe mooi zou het zijn als we straks de middelbare scholen open doen en een beperkt aantal kinderen toe mogen laten, dat we niet bepalen welke klas wanneer mag komen, maar dat de leerlingen mogen aangeven voor welke lessen ze wel of niet willen komen. Inschrijven op lessen om zo een beperkt aantal leerlingen toe te laten en de rest online te bedienen. Zo heeft iedereen toegang tot onderwijs en dus leerrecht, maar ook eigen regie op leerwijze.

Goed voor leerlingen en veilig en leuk voor docenten. Win-win!

En wie weet wordt een ervaringsreis naar een samenleving zo anders dan de onze, als ervaringsleren op waarde geschat.

Wat een mooie kansen biedt deze disruptieve tijd.