Transformatief Actie Leren

We leven in een dynamische tijd waarin er veel mag, moet of zal veranderen. Dit vraagt flexibiliteit, aanpassingsvermogen, leren en groeien. Hierbij kan Transformatief Actie Leren ondersteunen als methodiek om vanuit het gezamenlijk lonkend perspectief een nieuw systeem (lees: nieuwe samenleving) te bouwen om het lonkend perspectief te realiseren. Het perspectief is leidend (missie is de baas), het systeem en de ‘baas/manager’ is volgend/faciliterend. Transformatief Actie Leren is een combinatie van de theorie van Jack Mezirow over transformatief leren en Action Learning.

Transformatief leren

Deze theorie wordt toegepast in onderwijssituaties. Transformatief leren is het kritisch bewust worden van stilzwijgende veronderstellingen of verwachtingen en het beoordelen van hun relevantie voor het maken van een interpretatie. Deze manier van leren gaat verder dan het eenvoudig verwerven van kennis. Het biedt een constructieve en kritische manieren waarmee je bewust leert betekenis geven aan je leven. Dit soort leren verandert voor veel mensen na toepassing in een fundamentele (transformatieve) verandering van hun wereldbeeld. Dit is het gevolg van een verschuiving van gedachteloze of onvoorwaardelijke acceptatie van beschikbare informatie naar een bewuste en reflectieve manier van leren die echte veranderingen ondersteund. Combineer dit met een bestaande context en actuele problemen en het transformatief leren wordt direct in een actieleren vorm geleerd en toegepast.

Binnen Transformatief leren is aandacht voor twee type leren: instrumenteel leren en communicatief leren. Het instrumenteel leren is het actieleren met oorzaak en gevolg. Het communicatief leren gaat vooral over de communicatieve vaardigheden om eigen wensen, behoeften en emoties te kunnen communiceren. Beide vorm van leren zijn complementair en versterken elkaar.

Action Learning

Action Learning, of actieleren, is een visie op een onderwijsproces, waarin kennis en expertise niet voldoende zijn om een goede ‘uitvoerder’ te kunnen zijn. Kennis verouderd snel, ontwikkelingen halen de kennis vaak in, de toepasbaarheid varieert afhankelijk van de context. Dingen doen, het uitproberen van ideeën en het ontwikkelen van initiatieven maakt van mensen competente vakmensen. Daarbij is reflectie en dialoog essentieel. Actieleren werkt goed als kennis alleen is niet genoeg, samen leren belangrijk is en je wilt werken vanuit relevante vraagstukken.

Transformatief Actie Leren

Transformatief Actie Leren is een combinatie en bevat drie pijlers: transformatie, actie en leren.

Transformatie betekent letterlijk het omzetten (van iets) naar een andere vorm. Van de rups naar de vlinder. Deze andere vorm ontstaat alleen door de oude vorm los te laten en te ontdekken hoe de nieuwe vorm vleugels krijgt. De nieuwe vorm kun je niet herkennen in de oude vorm. Het is niet een aanscherping of verbetering. Het vraagt nieuwe uitgangspunten en het vloeibaar worden van de oude vorm. Anders kun je een rups nooit leren vliegen.

Actie staat voor het doen. In de ervaring kun je vervolgens leren wat werkt en wat niet. De ervaringen geven de input voor de juiste uitgangspunten, overtuigingen en contouren van de nieuwe vorm (de structuur/het systeem). Het doen vraagt korte feedbackloops om het instrumenteel leren te faciliteren.

Het leren biedt de grondhouding die nodig is om dit proces in goede banen te leiden. We weten namelijk nog niet precies wat de uitkomst zal zijn van de transformatie en welke talenten, gedrag en structuren we nodig hebben om het gezamenlijk perspectief duurzaam vorm te geven. Dat vraagt ruimte voor fouten maken, reflecteren, ontdekken en ontwikkelen.

Transformatief Actie Leren stimuleert innovatie en vernieuwing door te werken met verschillende creatieve denktechnieken en werkvormen. Deelnemers leren op een andere manier naar hun uitdaging te kijken en worden gestimuleerd door zelf met creatieve oplossingen te komen. Door co-creatie (medewerkers, partners, managers, inwoners) werken ze samen toe naar een concreet resultaat, waarmee men in de praktijk direct aan de slag kan. De focus ligt op praktijkvraagstuk en op het groepsproces.

Transformatief Actie Leren is:

• Het op een gestructureerde wijze gedragen en vernieuwende oplossingen vinden;
• Leren door te doen en te ervaren;
• Creatieve trainingsvormen waarin groep deelnemers d.m.v. dialoog, doen, reflectie, met en van elkaar leert

Belangrijke randvoorwaarden zijn:

• Groepsdynamiek bepaalt het succes;
• Samen werken voor gezamenlijk belang;
• Open en nieuwsgierige (leer)houding;
• Veilige leeromgeving;
• Positief leer-/innovatieklimaat.

Doen, leren en innoveren samen brengen ons stap voor stap bij een perspectief dat we samen willen.